گواهی مبدا چیست؟

نمونه گواهی مبدا 

اهمیت تنظیم گواهی مبدا واردات

گواهی مبدا از اهمیت بسیاری در جریان صادرات و واردات کالاها و بازرگانی یک کشور برخوردار است. در واقع هنگامی که کالاهایی را از یک کشور به کشور دیگر صادر می‌کنند، این گواهی اهمیت خود را نشان می‌دهد. کشوری که کالاهای مورد نیاز خود را از کشورهای دیگر وارد می‌کند، اهمیت زیادی به صدور این گواهی می‌دهد.

در گذشته مبدا اولیه‌ی کالاها را کشوری می‌دانستند که کالا در آن تولید می‌شد؛ با تغییر قوانین تجارت جهانی و بازرگانی کشورها اوضاع تغییر کرده و مبدا اولیه‌ی کالاها را با توجه به ویژگی‌های دیگری همچون مراحلی که برای تکمیل کالاها لازم است طی شود و همچنین ویژگی‌ها و مشخصه‌های تعرفه‌بندی کالاها و همچنین کد هر یک‌ از کالاها در سیستم بازرگانی کشورها تعیین می‌کنند.

به عبارتی مبدا اولیه‌ی کالاها کشوری می‌باشد که کالا در آن تولید شده و تحت پردازش قرار گرفته است. مزیتی که گواهی مبدا برای دریافت کنندگان آن به همراه می‌آورد، صدور تخفیفات در کنار صدور این گواهی است. این گواهی از اهمیت زیادی برای خریداران کالاها و همچنین وارد کنندگان آن‌ها به کشورهای مختلف برخوردار است.

در واقع این گواهی به دلیلی برای خریداران کالاها اهمیت دارد که چون خریداران در کشورهای دیگر جهان هستند، با بررسی و در دست داشتن این گواهی می‌توانند از کیفیت و اصل بودن این کالاها اطمینان حاصل کنند؛ البته بهتر است که این سند از طریق روش‌هایی قانونی و ضوابط تجارت بین المللی دریافت شود.

چگونه باید گواهی مبدا را دریافت کرد؟ 

سوال مهم دیگری که مطرح می‌شود این است که چگونه می‌توان درخواست گواهی مبدا داد یا این که برای دریافت این گواهی باید چه مراحلی را طی کرد؟ مرحله‌ی نخست این است که برای دریافت گواهی مبدا، به نهاد یا سازمانی که آن را صادر می‌کنند مراجعه شود.

در کشورها و منطقه‌های آزاد، گواهی مبدا توسط سازمان‌هایی مربوطه که در این مناطق قرار دارند صادر می‌شود و در دیگر مناطق، این گواهی توسط اتاق‌های بازرگانی توسط مسئولان بازرگانی و تجارت کشوری صادر می‌شود.

پس از تغییرات اعمال شده در قوانین بین المللی تجارت و بازرگانی، این حق به کشورهای مختلف داده شد که نهادهای صادر کننده‌ی این گواهی را در کشور خود تاسیس کنند.

نکته‌ای که وجود دارد این است که اتاق‌های بازرگانی نمی‌توانند تشخیص دهند که آیا کالای وارد شده ویژگی‌های لازم برای دریافت این گواهی را دارند یا نه؛ در واقع تشخیص ویژگی‌های لازم برای صدور این گواهی، توسط واردکنندگان کالاها امکان‌پذیر خواهد بود.

در صورت این که افراد پس از اخذ گواهی مورد نظر آن را گم کنند، باید گزارشی مبنی بر مفقودی این گواهی تنظیم کرده و سپس برای اخذ یک گواهی جدید درخواست ،  بدهند. عواقب حاصل از مفقودی این گواهی، گریبان‌گیر خود افرادی است که آن را گم کرده‌اند.

انواع گواهی مبدا کدام است؟

گواهی مبدا دارای انواع مختلفی است که لازم است ویژگی‌های هر یک از آن‌ها را تحت بررسی قرار دهیم؛ در واقع دسته‌بندی انواع مختلف این گواهی با توجه به کشوری مقصد که قرار است کالاها به آن‌جا صادر شوند، انجام می‌شود.

در کشور ایران این گواهی در سه نوع مختلف وجود دارد؛ نوعی از این گواهی که با توجه به فرم A صادر می‌شود، در زمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد که تجار ایرانی قصد صادر کردن کالاهایی را به کشورهایی همچون ژاپن، قزاقستان، اوکراین، ترکیه، استرالیا، بلاروس، روسیه و کشورهای اروپایی و آمریکایی داشته باشند و در این زمان برای صادر کردن این نوع از گواهی‌های مبدا از طریق فرم GSP استفاده می‌شود.

نوع دیگر گواهی مبدا که در ایران مورد استفاده قرار می‌گیرد، فرم CERTIFICATE OF ORIGIN است که زمانی صادر می‌شود که تجار ایرانی قصد صادر کردن کالاهایی را به کشورهای قاره‌ی آسیا و آفریقا داشته باشند.

نوع دیگری از این گواهی که از طریق فرم‌های CSTP صادر می‌شود برای کشورهایی مورد استفاده قرار می‌گیرد که توافقات لازم با کشور ایران را برای بکارگیری خام گواهی مبدا انجام داده‌اند. نکته‌ی جالب توجه این است که کشورهایی نظیر چین، تایوان، سنگاپور، کره و مالزی می‌توانند از دو نوع این گواهی‌ها برای انجام کارهای بازرگانی خود بهره ببرند.

مشخصات و اطلاعاتی که لازم است در گواهی مبدا ذکر شود

از دیگر مسائل مهمی که باید تحت بررسی قرار گیرد، مشخصات و اطلاعاتی است که لازم است در گواهی مبدا ذکر شوند. در این نوع گواهی باید مشخصات هر دو طرف یعنی هم صادر کننده و هم وارد کننده‌ی کالاها، با توجه به اطلاعات موجود در بارنامه‌ها ذکر شود.

اطلاعات مربوط به وارد کننده‌ی کالاها با توجه به بارنامه‌های حمل و نقل که در کشورهای سازنده‌ی کالا تهیه می‌شوند، در داخل پروانه‌ی گمرک ذکر شده است. از جمله اطلاعات دیگری که لازم است در گواهی مبدا ذکر شود، اطلاعات مربوط به وسایل مورد استفاده برای حمل و نقل کالاها می‌باشد.  علاوه بر آن لازم است که مشخصات و اطلاعات کلی مربوط به کالاها که در بارنامه و پروانه‌ی گمرک ذکر شده است نیز در این گواهی بیان شود.

آوردن اطلاعاتی درباره‌ی وزن کالاها، تعداد آن‌ها و همچنین طریقه‌ی بسته‌بندی کردن آن‌ها نیز در این گواهی لازم است. در آخر باید امضای صادر کنندگان کالا و همچنین امضای مرجعی که گواهینامه‌ی مبدا را صادر کرده است نیز، در این گواهی ثبت شود. نکته‌ی آخر که باید مورد تاکید قرار گیرد این است که این گواهی، توسط صادرکنندگان کالاها تنظیم می‌شود و وظیفه‌ی تنظیم آن خارج از عهده‌ی اتاق بازرگانی می‌باشد.

نکات تکمیلی درباره‌ی اخذ گواهی مبدا

وقتی که متقاضیان بخواهند گواهی مبدا را با مراجعه به سایتی که این گواهی را صادر می‌کند یعنی سایت بازرگانی هوشمند دریافت نمایند، باید با یک شماره کارت بازرگانی مشخص وارد سایت مربوطه شده و اطلاعاتی که در کارت وجود دارد را در قسمت مربوطه وارد کنند.

بعد از این که اطلاعات لازم در قسمت‌های مشخص وارد شد، صفحه‌ای باز می‌شود که مربوط به تکمیل اطلاعات لازم برای اخذ گواهینامه‌ی مبدا است. بعد از تکمیل اطلاعات لازم، لازم است که شماره‌ی اظهارنامه‌‌های صادراتی را در قسمت مربوطه وارد کرد.

در مرحله‌ی بعد لازم است که اطلاعات مربوط به اظهارنامه در این سایت وارد شوند. بعد از آن نیز لازم است که اطلاعات موجود در کارت‌های بازرگانی و همچنین شمار تلفن فرد درخواست کننده‌ی این گواهی در سایت وارد شود.

با وارد کردن اطلاعات مربوط کالاها و اطلاعات حمل و نقل آن‌ها به زبان لاتین در این سایت، باید مدارکی که لازم را در سایت بارگذاری کنید؛ این مدارک شامل فیش و رسید بانکی مربوط به هزینه‌های صدور گواهی مبدا، یک نسخه کپی از کارت بازرگانی، یک نسخه کپی از بارنامه‌ی کالاها و پروانه‌ی گمرک و همچنین فرم گواهی مبدا می‌باشد.